Helva, yüzyıllardır sofralarımızı süsleyen, farklı yörelerde farklı yorumlarla zenginleşen bir tatlıdır. Un, irmik, tahin gibi temel malzemelerle hazırlanan bu geleneksel lezzet, yöresel ürünler ve pişirme teknikleriyle bambaşka tatlara dönüşerek adeta bir lezzet mozaği oluşturur. Helva çeşitleri ve isimleri, tatlı tutkunlarına keşfedilmeyi bekleyen geniş bir yelpaze sunar. Hangi yörede kaç çeşit helva türü var sorusuyla her birinin kendine özgü hikayesini ve yapılış sırlarını öğrenmek oldukça kolaydır.
Helva Çeşitleri ve İsimleri
Türkiye’de en çok bilinen ve yaygın tüketilen helva türleri, temelde üç ana gruba ayrılır:
- Un helvası
- İrmik helvası
- Tahin helvası (Susam helvası)
Bu temel türlerin dışında; pekmezli, nişastalı, sütlü, cevizli, fıstıklı, ballı, hatta meyveli helvalar gibi sayısız yöresel çeşit de bulunur.
Hangi Yörede Kaç Çeşit Helva Türü Var?
Türkiye genelinde 40’tan fazla yöresel helva çeşidi bulunduğu söylenebilir. Bu sayı, malzeme değişiklikleri ve pişirme teknikleri dikkate alındığında daha da artar. Her ilin ya da ilçenin kendi usulüyle yaptığı helva, bazen ismi aynı olsa da tat, kıvam ve içerik bakımından farklılık gösterir. Öne çıkan helva çeşitleri şunlardır:
Kars – Kağızman Helvası: Nişasta bazlıdır, kendine özgü gevrek bir dokuya sahiptir. Parmak helva olarak da anılır.
Kastamonu – Çekme Helva: Tel tel ayrılan, elde çekilerek yapılan özel bir helvadır. İnce işçilik ve sabır gerektirir.
Erzurum – Kavut Helvası: Kavurulmuş un, tereyağı ve pekmezle yapılan yöresel bir helvadır. Sert ve yoğun kıvamlıdır.
Mersin – Cezerye: Havuç, ceviz ve baharatlarla yapılan cezerye, tatlı helva türleri içinde yer alır.
Şanlıurfa – Pekmezli Un Helvası: Yüksek enerjili, koyu kıvamlı ve yoğun aromalı bir türdür. Çoğu zaman üzerine ceviz serpilerek servis edilir.
Balıkesir – Höşmerim: Süt, irmik ve peynirle yapılan, tatlı helva kategorisinde yer alan meşhur bir Ege lezzetidir.
