Yarından sonra 6 Eylül… Asrın depreminin 7’nci ayı… Durum nedir? Yıkılan binalar… Yıkılacak olanlar… İnşaatı devam eden kalıcı konutlar…
Ekonomik yaşam… Konteyner çarşılar…
Kardeş şehirlerin/belediyelerin destekleri…
Deprem bölgesinde kamuoyu… Siyaset… Halkın beklentileri… Şikâyetleri.
İlk durak Hatay… Neden mi?
Depremde en ağır hasarı alan şehir… 23 bin 780 can kaybı… Ve 211 kayıp.
İlk ziyaret… Mustafa Masatlı… Hatay Valisi… 27 Haziran 2023‘te atandı.
Kaymakamlıklarından… Ardahan ve Amasya valiliklerinden tanıyoruz… Mazisi/kariyeri kendisine kefil… Başarılar diliyoruz.
***
HASAR TESPİTİ
Deprem bölgesinde… 680 bin konut ve köy evi… 114 bin 320 dükkân… 55 bin 680 depo ve ahır gibi yapı hasar gördü.
Toplamda… 850 bin bağımsız bölüm.
Merak ederseniz… İl il sayılar… Devletin resmi kayıtları:
Hatay: 254 bin 195
Kahramanmaraş: 112 bin 414
Malatya: 103 bin 19
Adıyaman: . . . . . . . 64 bin 811
Gaziantep: . 41 bin 922
Diyarbakır: . 21 bin 712
Adana: . 21 bin 21
Osmaniye: . 20 bin 502
Elazığ: 20 bin 261
Şanlıurfa: 16 bin 782
Kilis: . 3 bin 361
***
HATAY -BEŞİKTAŞ HATTI
Oğuzhan Bingöl… Hatay’da, Vali Yardımcısı idi.
Sınırın dışında da görev yaptı… İdlib’den Sorumlu Vali Yardımcılığı.
Depremden hemen sonra Hatay Valiliği, istifa ile boşaldı.
Dadaş… Erzurumlu Oğuzhan Bingöl, Hatay’a yeni Vali Mustafa Masatlı atanana kadar, Vali Vekilliği yaptı.
Çadırda, konteynerde yattı… Depremzedenin yarasını sardı… Yetimin başını okşadı.
Ve… Kararname… 24 Temmuz… Beşiktaş Kaymakamlığı’na atandı.
1. Hataylı onu unutmuyor… Hizmeti büyük.
2. Gözün aydın Beşiktaş… Yeni kaymakamınız başarılı bir devlet adamı.
***
DERS BAŞI… 380 BİN ÖĞRENCİ
Okulların açılması için geriye sayım başladı.
Öğrenciler… Veliler… Merak içindeler… Hatay eğitime hazır mı?
Vali Mustafa Masatlı’ya sorduk… Dedi ki:
210 okul hasarlıydı… Ve yıkılmıştı.
354 okulun bakım ve onarım çalışmaları devam ediyor.
Velilerimiz, öğrencilerimiz endişe etmesinler… Okullar açılacak.
380 bin öğrenci ders başı yapacak.
***
ÖĞRETMENLERE… KONTEYNER EV
Eğitim başlayacak… Hazırlıklar tamam… Ama ya öğretmenler…
Kimi öğretmenimiz… Depremde hayatını kaybetti.
Kimi öğretmenimiz… Hatay’ı terk etti.
Pek çoğu şehirde kaldı… Fakat… Yetmez ki.
1. Hatay’a… Dışarıdan öğretmen gelecek mi?
2. Öğretmenler, nerede kalacaklar?
Sorduk… Vali Mustafa Masatlı dedi ki:
– Evet… İl dışından da öğretmen gelecek… Öğretmenlerimizin konaklamaları için 6 bin 253 konteyner hazırlandı.
Sevgili öğretmenlerimiz… Çekinmeyiniz… Geliniz.
Hatay’da eğitim gönüllüsü bir vali var… Öğretmen gibi… Sizin için her şeyi düşündü.
Konteyner evlerde yok yok. Bütün ihtiyaçlarınız karşılanacak.
***
DEPREM SONU TRAFİĞİ
Depremden hemen sonra Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya yollarında TIR görürdük… Yüzlerce.
Yardım malzemesi taşıyan TIR’lar.
Ve konteyner taşıyanlar.
Şimdi ise… Yollarda… İnanılmaz bir kamyon trafiği var.
Kamyonlar… Ya inşaat malzemesi taşıyorlar.
Ya enkaz.
Ya da enkazlardan çıkan demirleri.
Tabii… Ortalığın, yolların toz duman olduğunu söylemeliyiz… Yıkımların ve enkaz taşımanın tozu.
***
TOKİ… HER YER ŞANTİYE
Kalıcı konut inşaatları… Tam gaz… Ve depremin yıktığı her yerde.
Toplamda… 680 bin konut yapılacak.
Bir yıl içinde yapılacak konut sayısı… 319 bin.
Bugün itibariyle… İnşaatı devam eden konut… 180 bin civarında.
Konut inşaatlarının çoğu Hatay’da… 30 bin 397.
İkinci sırada Adıyaman geliyor… 26 bin 228.
Kahramanmaraş… 19 bin 418.
Ve Malatya… 14 bin 173.
İnşaatlardaki TOKİ tabelası, insanlara güven veriyor.
Nedeni? Daha önce TOKİ tarafından yapılan binaların, asrın depreminde, sıvaları bile çatlamadı da, ondan.
***
KAPALIÇARŞI
Yüzlerce işyeri… Çoğu hala kapalı… Antakya’nın nabzının attığı tarihi çarşıda depremin izleri hala canlı… Yara, kanamaya devam ediyor.
Kimileri… Kapalı dükkânın önünde tavla oynuyor.
Kimileri… Kasap… Lahmacuncu… Çantacı… Ayakkabıcı… Künefeci… Dükkânı açmış, müşteri bekliyor.
Vali Mustafa Masatlı’ya sorduk:
– Ne olacak Kapalıçarşı’nın hali?
Masatlı, “Valilik olarak proje çalışması başlattık” dedi:
– Kapalıçarşı’yı ayağa kaldıracağız… Eskisinden daha güzel, modern bir çarşı olacak.
Kapalıçarşı… Bir kentin buluşma noktası gibi.
Vali Mustafa Masatlı’nın sözlerini Kapalıçarşı esnafına aktardık.
Esnaf öyle sevindi ki… Valinin, “Kapalıçarşı’yı ayağa kaldıracağız” sözü, işyeri sahiplerine ilaç gibi geldi.
***
KIRSAL… ÇOK ÖNEMLİ
İllerde ve ilçelerdeki kalıcı konutlar önemli.
Fakat… Yıkılan köy evlerinin… Ve ahırların yapılması da çok önemli.
Zira deprem bölgesindeki kırsal nüfus oldukça fazla.
Geldik… Geziyoruz… Görüyoruz… Bu konuya da önem veriliyor.
Verilen önemin göstergesi rakamlar…
Paylaşmakta yarar var… Herkes bilsin… Sadece 4 ilden söz edecek olursak… İnşaatı devam edenler;
Kahramanmaraş… 8 bin 158 köy evi… Bin 471 ahır.
Malatya… 7 bin 550 köy evi… 740 ahır.
Hatay… 6 bin 847 köy evi… 942 ahır.
Adıyaman… 6 bin 290 köy evi… 848 ahır.
Asrın depremi… 7’inci ay… Devamı yarın…
