61. Münih Güvenlik Konferansı’nın (MSC 2025) ilk günü olan 14 Şubat’ta ABD Başkanı Donald Trump’ın yardımcısı JD Vance’ın Avrupalı siyasileri azarlayan 18 dakikalık konuşması Atlantik’te yeni türbülanslara yol açtı. Ukrayna müzakerelerinde ABD’nin masada yer vermediği kızgın Avrupalı siyasiler, Vance’in “Avrupa’da demokrasi eksikliğine” ilişkin tartışmalı sözlerine tepki gösterdi. Vance, konferanstaki konuşmasında, beklentilerin aksine Ukrayna-Rusya Savaşı’nın nasıl sona ereceğine değinmeden, Avrupa hükümetlerini “göç konusunda seçmenlerin endişelerini görmezden gelmek, ifade özgürlüğü ve siyasi muhaliflere yönelik sansürleri” nedeniyle eleştirmişti.
‘DEĞERLERİMİZE İHANET EDİYORSUNUZ’
Avrupalıları demokrasiye yönelik tehdit konusunda uyaran Vance, Almanya’da siyasilerin Almanya için Alternatif Partisi (AfD) ile aralarına mesafe koyma tartışmalarına, “Güvenlik duvarlarına yer yok” ifadesiyle doğrudan atıfta bulunmuştu. Vance’ın özellikle “Avrupa’ya yönelik en büyük tehdit ne Rusya ne de Çin. Herhangi bir dış aktör de değil. Endişelendiğim şey içeriden gelen tehdit. Avrupa’nın en temel değerlerinden vazgeçmesi. İngiltere ve Avrupa’da ifade özgürlüğü geriliyor” şeklindeki çıkışı salonda soğuk duş etkisine yol açtı.
AVRUPA’DAN KARIŞIK TEPKİLER
Avrupalı siyasetçiler, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’ın Avrupa’ya yönelik eleştirilerine ancak iki gün sonra tepki gösterebildi. Kimi övdü kimi de sert şekilde eleştirdi. İşte o tepkiler;
İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani: ABD’den, Avrupa Birliği’ne (AB) yönelik artan eleştiriler karşısında endişelenmemek aksine bu durumla ilgilenmek gerekir.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot: Kimse bizim modelimizi benimsemek zorunda değil ancak kimse bize kendi modelini dayatamaz.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz: Dışarda duranların bu parti (AfD) lehine demokrasimize, seçimlerimize ve demokratik görüş oluşturulmasına karışmasını kabul etmiyoruz.
Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius: Kendisini doğru anladıysam, Avrupa’da bazı bölgelerdeki durumu, bazı otoriter rejimlerdeki durumla karşılaştırıyor. Bayanlar ve baylar, bu kabul edilemez.
Almanya için Alternatif (AfD) partisinin Eş Başkanı ve başbakan adayı Alice Weidel: Etkileyici bir konuşmaydı.
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store: Avrupa’daki göçe odaklanmıyormuşuz gibi konuşuyor. Sınır kontrolü Avrupa’daki her ülke için önemli bir konu. Biz kontrollü göç istiyoruz.
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama: Yaşananlar çok heyecan verici. Buna karşı net bir duruş sergilemek gerekir. Avrupa’nın uyanıp kendisini yeniden keşfetmesi için bir fırsat. Avrupa artık hiçbir şey yokmuş gibi davranamaz. Avrupa, sadece (ABD Başkanı Donald) Trump kazandığından beri değil, uzun zamandır yaşananlara çok kayıtsız.
Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen: İfade özgürlüğüne önem veriyoruz. Verdiğimiz için JD Vance da gelip kendi düşüncelerini ifade edebildi.
ACİL UKRAYNA ZİRVESİ
ABD ve Rusya’nın Ukrayna savaşına son verecek müzakere masasında yer vermediği Avrupalı liderler Paris’te acil ve alternatif Ukrayna zirvesi düzenlemeye hazırlanıyor. Fransa, Avrupa ülkeleriyle Paris’te gayri resmi bir acil Ukrayna zirvesi düzenlemeyi tartışıyor. Münih Güvenlik Konferansı’nda konuşan Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa ise Avrupa’nın Ukrayna’ya verdiği destekten vazgeçmeyeceğini belirtti. Öte yandan, Ukrayna lideri Vladimir Zelenski savaşın kendi ülkesinde sürdüğünü, dolayısıyla sonlandırılmasına yönelik kurulacak olası masaya oturacak tarafların, Ukrayna tarafından belirlenmesi gerektiğini söyledi.
POLONYA’DAN KRİTİK UYARI
Polonya Başbakanı Donald Tusk, ABD yönetiminin “Avrupa Birliği (AB) ile Rusya-Ukrayna Savaşı’na ilişkin açıklamalarını değerlendirdi. Ukrayna ve bölgenin güvenliği konusunda AB’nin kendi eylem planını hazırlaması gerektiğini kaydeden Tusk, “Aksi takdirde diğer küresel aktörler, geleceğimiz hakkında karar verecek. Kaybedecek zaman yok” ifadelerini kullandı.
NORMALLAŞME ADIMLARI: RUBİO İLK KEZ LAVROV’U ARADI
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. ABD Başkanı Dobnald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 12 Şubat’ta yaptıkalrı 1,5 saatlik telefon görüşmesindne sonra görüşen iki bakan Ukrayna savaşının sonalndırılmasına dair müzakere süreci başta olmak üzere ABD ile Rusya arasında biriken sorunların çözümü adına bir iletişim kanalı kurulması konusunda anlaştı.
