BİZ SENİN HİKÂYENİN BİR PARÇASIYIZ
Büyüklerin kapısını çalmak, sadece ‘gitmek’ değil; onların yaşamdaki varlığını, değerini ve bıraktığı izleri onaylamaktır. Bu ziyaretler yaşlı bireylerin psikolojisinde, ‘Ben unutulmadım’, ‘Hayatımın bir anlamı var’ hissini güçlendirir. Özellikle torunlarla kurulan bağ, yaşlı bireyin kendini nesiller arası bir köprü olarak görmesine ve ruhsal olarak daha huzurlu hissetmesine katkı sağlar. Bayramda çocuklar ve yaşlılar arasında kurulan bağ, toplumsal sürekliliği de sağlar. Her iki taraf da birbirini tamamlar. Yaşlılar, bilgeliğiyle rehberlik ederken, çocuklar da onlara canlılık ve neşe getirir. Bu kurulan birliktelik, her iki tarafın da ruhsal ihtiyaçlarını beslemesini sağlar. Yaşlılıkta birçok kişi toplumdan izole edildiğini, artık görünmediğini hisseder. Torunlarının ziyareti, onlara “ben unutulmadım, ben hâlâ önemliyim” duygusunu verir. 75 yaşındaki bir büyükanne, bayramda gelen torunlarıyla sofrada otururken yalnızca yemek yemez; aynı zamanda değerli, görülen ve kabul edilen biri olduğunu hisseder. Yaşadıkları bu duygu, ruh sağlığı üzerinde doğrudan olumlu bir etki yaratır. Uzun süredir kimseyi görmeyen bir dedenin torunuyla bir saatlik sohbeti bile onun uyku düzenini, iştahını ve genel yaşam enerjisini olumlu etkileyebilir.
Yaşlı bireye bayram ziyaretine gelen bir torun, onunla sohbet eden bir çocuk, anlattığı anılara kulak veren bir gelin veya damat, ona şu mesajı vermiş olur: “Senin hayatın sadece sana ait değil. Biz senin taşıdığın hikâyenin bir parçasıyız.”
Bu da yaşlı bireyin, zamanın içinde silinmediğini; bilakis kuşaktan kuşağa aktarıldığını hissetmesini sağlar.
İNSAN İNSANA BİR DENEYİM
Günümüzde ekranlarla iç içe büyüyen çocukların gerçek temas alanları daralıyor. Ekranda gördüklerinden ibaret sandıkları hayat, gerçeğin çok dışında. Oysa çocukların yaşayarak somut deneyimlerle öğrenmeye ihtiyaçları vardır. Bayram da büyüklerle geçirilen zaman, dijital dünyanın dışına çıkıp ”insan insana” bir deneyim yaşama fırsatı sunuyor. Çocuk hitap edebilmeyi gözlemleyerek ve tekrar ederek, söz hakkı alarak deneyimliyor. Modern hayatta unutulan değerleri yaşadıkça, anlamlı duyguları hissettikçe, sakinleşiyor ve empati becerisi kazanıyor. Bayramlar, bu anlamda çocuklar için insan ilişkilerini anlatan, yaşama fırsatı sunan değerli bir ”sosyal okul” niteliğindedir.
TROYA’NIN BAĞRINDAKİ ÇOCUKLUK
Geçtiğimiz günlerde ‘Bir çocuğu yetiştirmek için bir köy lazım’ sözünün doğruluğunu gördüğüm bir deneyim yaşadım. Hepsi anne olan üç kız arkadaşımla birlikte Hıdıellez’i Çanakkale’de karşılamak istedik. Çünkü bu topraklarda asırlar boyunca kutlanan bu bayramı, en eski geleneklere göre karşılamayı deneyimleyecektik. Atalarımızın izini sürmek hepimizi heyecanlandırmıştı. Bunu bir görev de bilmiştik. Belki gelecek nesillere aktarmak için biz de birer köprü olabilirdik. En azından çocuklarımıza anlatabilirdik. Bu sebeple aynı araba ile 1915 Çanakkale Köprüsü’nü kullanarak üç saatte Çanakkale’ye vardık.
Troya Müzesi’nin de bulunduğu Tevfikiye Köyü’ne geldiğimizde akşamüstüydü. Köy meydanında Hıdıellez ateşi yakılmış, köy halkı ve misafirler etrafına toplanmıştı. En güzeli her yer çocuk doluydu. Çocuklar için onların boyuna uygun, tehlikesiz bir ateş yakılmıştı. Sıraya girip onun üzerinden atlıyorlardı.
Köyde geniş bir alan vardı. Çocuklar burada paten kayıyor, bisiklete biniyor, kaykay kayıyordu. Tam bir panayır alanı gibiydi. Çocuklar korkusuz, pür neşeyle Troya’nın bağrında şarkılar söylüyordu. Bir an bir masalın içindeymişim gibi hissettim.
HER AİLEYE BİR KÖY LAZIM
Ertesi gün, tarihi kalıntıların olduğu bir alana geldik. Masalar kurulmuş, oyunlar hazırlanmış, dondurmacılar gelmişti. Çocuk sesleri kuş seslerine karışmış, herkesin yüzünde sıcak bir gülümseme vardı. Anne-babalar kaygısız ve rahattı, çocuklar özgürce birbiriyle oynuyorlardı. Hep şehirdekilerin daha şanslı olduğu söylenir ama bence bu tam tersiydi. Bir çocuk yetiştirmek için bir köy gerekti ve o köy burada vardı.
