Depremin yaralarını sarmayı, büyüme, istihdamı önceleyen, güven ve istikrar temelinde yükselen, 7 ana eksenle desteklenen Türkiye Yüzyılı’nın 3 yıllık ekonomi programı açıklandı. 2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında, 2026’da 1 trilyon 318 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe ulaşılıp kişi başına milli gelir 14 bin 855 dolara çıkarılacak. Böylece Türkiye’nin yüksek gelir gurubundaki ülkeler arasına girmesi sağlanacak. Program döneminde deprem yaralarının sarılması için 3 trilyon lira harcama yapılacak.
7 ÖNCELİKLİ REFORM
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ilgili bakanlar ve bürokratların katılımıyla Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Orta Vadeli Program’ı (2024-2026) açıkladı. Önceki programlardan farklı olarak ilk defa “Büyüme ve Ticaret, Beşeri Sermaye ve İstihdam, Fiyat İstikrarı ve Finansal İstikrar, Kamu Maliyesi, Afet Yönetimi” olmak üzere 7 öncelikli yapısal reform yer aldı.
Yılmaz, sunumunun başında öncelikle depremin yaralarının sarılacağını vurgulayarak, programın 4 temel amacını “Afetin yaraları sarılacak, riskler azaltılacak. Finansal istikrar sağlanacak, orta vadede enflasyon tek haneye düşecek, yatırım, istihdam, üretim, ihracat perspektifi devam edecek. Sosyal adalet, refah güçlendirilecek” dedi.
Temel politika araçlarının da “mali disiplin, para politikası ve yapısal dönüşüm” olacağını belirten Yılmaz, “İstişare ve ortak akıl bizim temel düsturumuz. OVP belirsizlikleri azaltacak. Güçlü liderleri olan ülkeler fırsatları değerlendirecektir. Türkiye de onlar arasında olacaktır. Kurduğumuz sağlam zemin bize afet konusunda da rahat bir şekilde yaraları sarmamızı sağladı” dedi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz’ın sunumu ve Türkiye Yüzyılı’nın ekonomik temellerini atacak 3 yıllık programda ön plana çıkan başlıklar şöyle:
BÜYÜME DEVAM EDECEK
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla dünkü Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayınlanan OVP’de daha önce yüzde 5 olarak açıklanan 2023 yılı büyüme tahmini yüzde 4.4’e revize edildi. 2024 yılı için büyüme beklentisi yüzde 4, 2025 için yüzde 4.5, 2026 için ise yüzde 5 oldu. Turizm ve ihracatın katkısıyla bu yılın 4.4 oranında büyümeyle kapatılması hedefleniyor. Büyümenin ivmelenerek devam etmesi bekleniyor. Bu yıl için dolar kuru ortalama 23.9 olarak hesaplandı.
Bu yıl 1 trilyon 67 milyar dolarlık bir milli gelire ulaşılması, nüfusun da 88 milyon 757 bine çıkması bekleniyor. 2026 yılında Türkiye’nin 1 trilyon 318 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe ulaşacağı öngörülen programda kişi başı gelir tahmini 2024 için 12 bin 875 dolar, 2025 için 13 bin 717 dolar, 2026 için ise 14 bin 855 dolar olarak açıklandı.
Tek haneli enflasyona giderken büyüme ve istihdam ihmal edilmeyecek. Geçici olarak enflasyonda bir yükseliş söz konusu olduğu için, 2023 yılındaki enflasyon tahmini yüzde 63’lere yükseltildi. Ancak bu geçici bir yükseliş olacak. Orta vadede yüzde 8.5’lik bir tek haneli rakam hedefleniyor. Enflasyon 2024 sonunda yüzde 33’e, 2025 sonunda yüzde 15.2’ye, 2026 sonunda ise yüzde 8.5’e gerileyecek.
İHRACAT 300 MİLYARI AŞACAK
İhracat bu yıl 255 milyar, 2026’da 302 milyar dolara ulaşacak. Cari açığın ikinci dönemde yaşanacak olumlu gelişmelerle milli gelire oranla yüzde 4 olmasını bekleniyor. İzleyen yıllarda çok daha ileri hedefler var. Yurtiçi tasarrufların 1.6 puan artış göstermesi bekleniyor.
DEPREME 3 TRİLYON LİRA
Bu yıl depreme ayrılan bütçe 762 milyar lira, 2024’te 1 trilyon 62 milyar lira. Toplamda 3 trilyona yakın kaynak afetin yaralarını sarmaya kullanılacak. Bu yılın sonunda bütçe dengesinin 1.63 trilyon lira açık vermesi bekleniyor. 2025’te faiz dışı dengenin sıfıra yaklaşması, 2026’da fazla vermesi bekleniyor.
2.7 MİLYON KİŞİYE İSTİHDAM
Üç yıllık dönemde 2 milyon 727 bin istihdam artışı bekleniyor. İstihdamda yıllık ortalama 909 bin artış hedefleniyor. İşgücü piyasasına katılım oranında hızlı yükseliş bekleniyor. İşsizlik oranı 2024’te yüzde 10.3’e, 2025’te yüzde 9.9’a, 2026’da yüzde 9.3’e gerileyecek.
Merkez Bankası araç bağımsızlığı çerçevesinde üzerine düşeni yapacak. Yapısal reformlarda orta vadede somut etkiler bekleniyor, kısa vadede yapısal dönüşümler gerçekleştiren ülke olarak beklenti kanalıyla olumlu etkilerinin artırılması hedefleniyor.
İSTİKRAR, DEZENFLASYON VE YAPISAL DÖNÜŞÜM
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz tarafından açıklanan Orta Vadeli Program ile ilgili olarak sosyal medya hesabından değerlendirmede bulundu. Bakan Şimşek, kısa değerlendirmesinde, “Orta Vadeli Program: Makrofinansal istikrar, dezenflasyon ve yapısal dönüşüm” tespitinde bulundu.
ÜRETİM KAPASİTESİ GÜÇLENDİRİLECEK
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ihracatın, 6 Şubat depremlerinin olumsuz etkileri, küresel ekonomi ve ticaretteki zayıf görünüme rağmen yıl sonunda 255 milyar dolara çıkmasını öngördükleri ifade etti. 2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program’a (OVP) ilişkin olarak sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Bolat, “Ülkemizin üretim kapasitesini teknolojik dönüşüm ile güçlendirerek, cari işlemler hesabındaki sürdürülebilir iyileşmeyi sağlamayı amaçlıyoruz” dedi.
